حرمت (فعل حرام)ـــ حرمت به معنی حرام بودن است. ـــ حکم به ترک فعل به صورت الزامی را حرمت گویند. ۱ - تعریفحرمت، از اقسام احکام الزامی است که مولا به خاطر مفسده‌ای که در چیزی وجود دارد، و این مفسده هم به اندازه‌ای هست که ترک آن را الزامی کند، به پرهیز از آن دستور اکید داده و هیچ رخصتی برای انجام آن نمی‌دهد؛ به بیان دیگر، حرمت، حکم شرعی تکلیفی است که قانون گذار با جعل قانون، ترک متعلق آن را به طور الزامی از مکلف خواسته است و به هیچ روی، به فعل آن راضی نمی‌گردد، به گونه‌ای که بر ترک آن پاداش و بر فعل آن عقاب و کیفر مترتب نموده است؛ مانند: حرمت شراب خواری و قمار بازی. ۲ - نکتهدر این که دلالت صیغه نهی بر حرمت، وضعی است یا عقلی، اختلاف وجود دارد؛ بعضی معتقدند صیغه «لا تفعل» به حکم تبادر، بر طلب ترک و منع از فعل دلالت می‌نماید و بعضی بر این باورند که عقل، حکم حرمت را از الزام اکید مولا بر ترک، استنباط می‌کند. [۳]
فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص۱۱۱.
[۴]
محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، ص۴۵.
[۷]
فخر رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه، ج۱، ص۹۳.
[۸]
زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج۱، ص۴۵.
۳ - حرمت در اصطلاح فقه اسلامیدر اصطلاح فقه ، حکم به طلب ترک فعلی که انجامش موجب عقاب شود و آن را تحریم نیز گویند. و خود فعل حرام یا محظور نامیده می‌شود. برخی آن را چنین تعریف کرده‌اند : حرام چیزی است که فعل آن شرعا سبب ذم و نکوهش باشد. به عبارت دیگر حرمت یا تحریم عبارت است از طلب ترک با منع از فعل. و در مجمع البحرین می نویسد : حرام ، ضد حلال و تحریم ،ضد تحلیل است. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۱۸، برگرفته از مقاله «حرمت». جابری عربلو، محسن، فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی (در باب معاملات)، چاپ اول ، ۱۳۶۲، تهران، صص۸۵-۸۶. |